On İki Adalar
On iki adalar, antik coğrafyacılara göre Güney Sporadlar, güneydoğu Ege’de, Anadolu kıyılarının tam karşısında yer almaktadır.
On iki adalar, değerli incilerle süslenmiş bir kolye misali, Ege’nin kristal berraklığındaki sularında kendilerine yer
bulmakta ve nefes kesen doğal manzaraları, etkileyici sahilleri, zengin kültürel mirasları ve geleneksel yaşam tarzı ile
ziyaretçilerini büyülemektedirler.
• Tarih çağlarından bu yana On iki adaların hanımefendisi, kozmopolit Rodos, günümüzde karşılaştırılmaz güzelliğine şahit olmak için
dünyanın çok uzak yerlerinden gelen çok sayıda ziyaretçiyi konuk etmektedir. Mükemmel şekilde korunmuş, 1988 yılından bu yana
UNESCO’nun Dünya Kültür Mirası anıtı olan Eski (Ortaçağ) şehri görülmeye değerdir. Şövalyeler caddesi, Şövalyelerin Büyük Efendisi Sarayı,
Arkeoloji Müzesi ve Mandraki, yaklaşık 200 Ortaçağ kilisesi ile çevrili dar sokakların, küçük evlerin ve görkemli şövalye binalarının
süslediği şehrin görülmeye değer noktalarından sadece birkaçıdır. Adanın geri kalan kısmı dantel şeklinde uzanan sahilleri ve doğal
zenginliği ile ziyaretçi için gerçek bir keşif alanıdır. Özellikle Haziran’dan Eylül’e kadar yoğun bitki örtüsüne sahip bir kanyon
olan Kelebekler Vadisi’nde ortaya çıkan milyonlarca Callimorpha quadripunctaria kelebeği görsel bir şenliktir. Denizin 116 m üstünde
bir kayanın tepesinde yükselen, meşhur antik Lindos akropolü ve aynı zamanda antik İalysos akropolü ile Kamiros arkeolojik alanı
görülmeye değerdir. Yıl boyunca çok sayıda etkinliğe ev sahipliği yapan Rodos adası, masalsı eski şehrin arka fonda yer aldığı
Şövalye döneminin başarılı bir şekilde canlandırıldığı Ortaçağ Festivali ile ünlüdür.
• “Tıbbın babası” olarak anılan Hipokrat’ın doğum yeri olan Kos adası, turkuaz rengin hâkim olduğu uçsuz bucaksız sahilleri,
çok sayıda antik ve Ortaçağ anıtları ve organize bisiklet parkurları ile göz kamaştırmaktadır!
Antimacheia’da görkemli surları, yegâne burcu, ev ve depo kalıntıları ile günümüze kadar çok iyi derecede korunmuş Venedik
kalesi mutlaka ziyaret edilmelidir. Adanın merkezinde, sedir ağaçlarından oluşan yoğun bir ormanın içerisine sıkışmış adanın
en güzel köyü Zia yer almaktadır. Geniş ve rahat yolları, geniş meydanları, parkları, sıralı ağaçları ile Kos şehrinin üzerinde
ihtişamlı bir Ortaçağ kalesi yükselmektedir. Şehrin kalbi görkemli binaların yer aldığı Eleftheria meydanında atmaktadır. Ziyaretçi
Palmiye caddesi’nden (Leoforos Finikon) geçerek Hippokrates’in ünlü çınar ağacının bulunduğu Platanos ve Lotzia meydanına
varmaktadır. Sırayı, Agora, Tanrı Dionysos sunağı, zengin zemin mozaikleri ile lüks Roma konakları, Roma Villası (Casa Romana),
tanınmış “Europa’nın kaçırılışı” mozaiğinin yer aldığı Europa’nın Evi ve Roma Odeonu’nun öne çıktığı gerçek bir arkeolojik park
olan Kos’un antik şehri almaktadır. Kos şehrinin yaklaşık 3,5 km güneybatısında bulunan Kos Asklipieio’u antik dünyanın en ünlü
şifa tapınaklarından biridir.
• Süngerciler adası, Kalymnos, günümüzde tırmanış, dalış, dağ yürüyüşü ve mağaracılık gibi alternatif tarzda tatil ve etkinlikler
sunan dünya çapında tanınan bir turizm merkezidir. Konaklar, beyaz veya koyu sarı renkte iki ve üç katlı evler içeren özel mimari
karakteri ile adanın başkenti Pothia görülmeye değerdir. Etkileyici ahşap ve altın yaldızlı ikonostası ile Panagia Charitomeni Kilisesi
(1794) ve Megalo Kastro (Büyük Kale), Kalymnos’un denize güvenli bir uzaklıkta kurulmuş olan adanın eski başkenti Chorio’da yer almaktadır.
Her Mayıs ayında düzenlenen, rekabet özelliği taşımayan bir toplantı şeklinde gerçekleşen Yunanistan’ın tek Tırmanış Festivali, dünyanın
her yanından çok sayıda dağcıya ev sahipliği yapmaktadır. Son olarak Kalymnos’tan ayrılmadan önce meşhur kekik balından ve yerel mizithra
(bir çeşit lor peyniri) peyniri ve kopanisti (çeşnili bir peynir çeşidi) peynirlerinden almayı ihmal etmeyin.
• Pserimos, 15 km2 yüzölçümü ve 150 kişilik nüfusu ile arabasız sakin bir tatil için, ideal bir alternatif oluşturmaktadır.
Tüm sahilleri masmavi denizlerde yüzmeye uygundur ancak Vathi koyundaki plaj muhteşemdir. Geleneksel eğlencenin flüt ve
kemanlar eşliğinde sabaha kadar sürdüğü ve fırında nohut yemeğinin sunulduğu, 14 ve 15 Ağustos’ta düzenlenen Panagia
Grafiotissa Panayırı’nı kaçırmamanızı öneriyoruz.
• Telendos, güzelliğin ve sükûnetin hâkim olduğu küçük bir adadır. M.S. 6.yüzyılın ortalarına kadar Kalymnos’un
bir parçasıydı. Ancak M.S. 554 yılında gerçekleşen yıkıcı bir deprem zeminde çökmelere ve yerleşim birimlerinde tahribata
neden olmuş, sonuç olarak Kalymnos-Telendos arasındaki bölge denizin altında kalmıştır. Bu bölge, dalış, rüzgâr sörfü,
kano ve su kayağı tutkunları tarafından tercih edilmektedir. Adanın çakıl taşlı ve tertemiz sulara sahip muhteşem sahilleri
vardır. 460 metre yükseklikteki sarp kaya, Kalimnos’a olan yakınlığı sayesinde önemli bir tırmanış alanı olmuştur. Adadan
ayrılırken, günümüzde hâlâ ada kadınlarının dokuma tezgâhında yaptıkları geleneksel örme ürünlerden satın almayı ihmal etmeyin.
• Karpathos, On iki Adalar’ın en güney uçta yer alan ikinci büyük adasıdır. Genelinde dağlık bir ada olan Karpathos
, doğal zenginliği ile dikkat çekmekte, Akdeniz fokları (Monachus monachus) ve nadir yırtıcılara (tavşancıl atmacası, ada doğanı,
kızıl şahin) sığınak teşkil etmektedir. Homeros’ta da bahsi olunduğu üzere rüzgârlarıyla ünlü Karpathos adası rüzgâr sörfü için
ideal bir destinasyondur. Adanın güneyinde yer alan Afiarti bölgesi, Mayıs ayından Ekim ayına kadar sürekli olarak esen şiddetli
meltemler nedeniyle sörf için dünya çapında en uygun bölgelerden biri kabul edilmektedir.
Kuzeyde Yunanistan’ın en güzel ve en ilginç köylerinden Olympos dikkati üstünde toplamaktadır. Olağanüstü bir doğa yolculuğunun
ardından ziyaretçi, gerçekten görülmeye değer canlı bir etnoloji müzesine varmaktadır. Karpathos’un tam anlamıyla ortasında
kurulmuş olan Mesochori, Arnavut kaldırımlı sokakları ve avluları çakıl taşları ile kaplı geleneksel Karpathos evleri ile
aynı derecede etkileyicidir. Nadir el işi örme ve nakışlarla dekore edilmiş bu evler küçük müzeleri andırmaktadır.
Karpathos adası, zengin halk kültürü ve yöresel geleneklere olan bağlılık ile ayırt edilmektedir. Adetler arasında karnaval
dönemi, Olympos’ta saygıyla nesilden nesile taşınan Paskalya gelenekleri ve hazırlıkları bir hafta süren Karpathos düğünü öne çıkmaktadır.
Karpathos’un kuzeyinde, iskân edilmeyen, nadir bitki ve koruma altına alınmış hayvanlar için sığınak teşkil eden Saria yer almaktadır.
• Mitolojiye göre Leros, orman ve av tanrıçası Artemis’in adası olarak kabul edilmektedir. Zira, korunaklı koylar, tepeler,
çam ve zeytin ağaçları, coşkun suların aktığı alçak ovalar resmi tamamlamaktadır. Sakin bir tatil geçirmek isteyenler için
ideal bir yerdir. İtalyan mimarisi, tertemiz sahilleri ve Apitiki tepesinde yer alan görkemli Panagia Kalesi ile göz kamaştırmaktadır.
İkinci Dünya Savaşı’ndan kalma gemi, uçak ve helikopter batıkları ile dolu deniz dipleriyle Leros, dalış severlerin ilgisini uyandırmaktadır.
Kinarosa – Levitha – Farmakonisi.
İlk iki ada Leros’un güneybatısında üçüncüsü ise kuzeydoğusunda yer almaktadır. Adaların üçü de dantel gibi uzanan sahilleri
ve berrak sularıyla ünlenmiştir.
• Patmos adası, Roma İmparatoru Domitian tarafından, M.S. 95 yılında Patmos’a sürgün edilen İsa Mesih’in havarilerinden
Yuhanna’nın, adada bulunan bir mağarada Yeni Ahit’in son kitabı, “Apokalips”’i (Vahiy Kitabı) yazmış olmasından ötürü,
“Apokalips adası” olarak tanınır. Yunanistan’ın en tarihî ve en güzel adalarından biridir. UNESCO Dünya Kültür Mirası anıtları
olan kabul edilen, görkemli Agios İoannis Theologos Kale Manastırı ve Apokalips Mağarası tüm dünyadan binlerce ziyaretçi kabul
etmektedir. Patmos’ta Paskalya dönemini ve özellikle Son Akşam Yemeği’nin canlandırıldığı özgün bir gösteri, Niptira (Lavabo)
Ritüelini kaçırmamanızı öneririz.
• Tilos, On İki Adalar’ın en büyük yedinci adasıdır. 63 km2 yüzölçümüne sahip Tilos’ta ziyaretçi üç geleneksel yerleşim
biriminden adanın başkenti olan Megalo Chorio’yu, daha turistik olan Livadia ve küçük Agios Antonios’u, muhteşem sahiller,
yemyeşil alanlar, mağaralar ve sayısız arkeolojik anıtı görebilir. Tilos’un başkenti, Harkadio mağarasından paleontolojik buluntuların
ve adanın çeşitli yerlerinden çanak, çömlek, yazıtlar, heykeller vb. eserlerden küçük bir arkeolojik koleksiyonun yer aldığı
arkeoloji müzesine ev sahipliği yapmaktadır.
• Arkoi (veya Arkioi), Patmos’un doğusunda ve Leipsoi’nin kuzeyinde yer alan, gür çalılık ve seyrek ağaç ile kaplı
12 adadan oluşan adalar grubudur. Adaların en büyüğünde eski tip taş evler ve geleneksel tavernaları ile aynı isimli Arkoi
köyü bulunmaktadır. Arkoi’den bir deniz mili uzaklıktaki Marathi adasında, unutulmaz dalışlar için ideal sakız ve ılgın ağaçlı
güzel bir kumsal yer almaktadır.
• Astypalaia, On İki Adalar’ın en batısında, ada kümesinin Kiklad adaları ile buluştuğu noktada yer almaktadır.
Bu nedenle, görünümü ve mimarisinde her iki ada grubundan da ortak paylaşımlara rastlanmaktadır. Denize doğru sokularak
iki koy oluşturan bir kaya üzerine amfiteatr biçiminde inşa edilmiş olan adanın başkenti ve limanı Chora, Ege’nin en güzel
beldelerinden birisidir. “Kelebek” şeklindeki adanın çevresinde, günlük deniz turları için sayısız ada ve adacık bulunmaktadır.
• On İki Adalar’ın en güneyinde yer alan Kasos adası, köklü denizcilik geleneği, denizcilere ait görkemli evleri
, sayısı 102yi bulan kilisesi ve muhteşem gastronomik ürünleri ünlüdür. Adanın başkenti Fry’de, küçük korsan limanı
Bouka’da bir yürüyüş, denizin, zenginliklerini Kasos’a cömertçe sunduğu ihtişamlı ve refah dolu mazisini yâd ettirir.
• Kasos’un kuzeybatısında yer alan Armathia adacığı, Akdeniz’in en güzel sahillerinden birine sahiptir.
• Dört yüz tür çiçek ve şifalı otun yetiştiği ve çok sayıda nadir kuş türünün (tavşancıl atmacası, doğan, bülbül, saka kuşu,
balıkçıl, arı kuşu vb) yaşadığı engebeli, dağlık ancak yemyeşil tepe ve vadilerden oluşan Tilos adası uluslararası anlaşmalarla
korunan devasa bir ekolojik parktır.
• Symi, ülkenin en güzel ve en büyük neoklasik yerleşim birimlerinden birisinin geliştiği kozmopolit bir adadır.
Ada, birçok etkinliğin gerçekleştiği Symi Festivali ile dünya çapında üne sahip olmuştur: klasik müzik konserleri,
Yunan sanatsal (entechno) müzik konserleri, dans gösterileri, sinema gösterileri, resim sergileri.
Adanın başkentinden başlayan, olağanüstü doğal güzelliğe sahip güzergâhı takip ederek varacağınız, aynı adı taşıyan
koyda yer alan tarihi Panormitis Manastırı’nı ziyaret etmeyi ihmal etmeyin.
• Nisyros, turizm gelişiminden henüz etkilenmemiş, Ege’nin en güzel adalarından biridir. Adanın tamamı bir “jeolojik
açık hava müzesi” olarak nitelendirilebilir, zira Nisyros 150.000 yıl önce denizden çıkan volkanik bir konidir.
Kraterlerin arasında yürüyün ve deliklerdeki aktiviteye tanık olun. Nikia köyünde, Yunanistan’da başka bir benzeri olmayan
“Volkanolojik Müze”de heyecan verici bir yolculuğa çıkın. Adanın başkenti Mandraki’nin muhteşem çakıl taşlı zeminleriyle
meydanları ve beyaz veya renkli iki katlı ahşap balkonlu evleri olan sokaklarında gezinin. Volkanik taşlardan inşa edilmiş
yalıtımları için ise ponza taşı kullanılmış olan evler gerçekten görülmeye değerdir.
• Dünya gençlerinin “Barış ve Dostluk Adası” Chalki (Halki), ziyaretçilerine kaliteli konaklama hizmetleri ile muazzam
huzur sunmaktadır. Kristal berraklığındaki denizin üstünde amfiteatr şeklinde bir yamaçta kurulu adanın başkenti Nimporio,
asil güzelliğini, resimsi sokaklarını ve evlerinin özel mimarisini korumaktadır. Adanın eski başkenti ve UNESCO
tarafından koruma altın alınmış harap kale içi kenti Chorio’ya kadar gidin. Paskalya döneminde gerçekleştirilen özel etkinlikler
ve halk geleneklerinin oluşturduğu yoğun huşu ve inanç ambiyansı Chalki’de bulunma şansına sahip olanlar için eşsiz bir deneyimdir.
• Leipsoi (Lipsi), kuzey On İki Adalar’da yer almaktadır. Muazzam çevresel değere sahip (Natura sistemine dâhildirler) çok
sayıda irili ufaklı ada ve adacığın oluşturduğu bir grubun en büyük adasıdır. Leipsoi, olağanüstü bir içsel sükûneti cömertçe
sunan, manzara ve insanları ile sakin bir tatil için biçilmiş kaftandır. Leipsoi çevresinde, kuşların ve özellikle aralarında
nadir ada martısının gözlemlenmesini mümkün kılan çok sayıda adacık ve kayalık ada bulunmaktadır.
• Agathonisi, On İki Adalar’ın en kuzeyinde yer alan adadır. Dairesel inşa edilmiş ortak bahçeli dış penceresiz binalarının
geleneksel mimarisiyle dikkat çeken üç yerleşim birimi bulunmaktadır (Agios Georgios, Megalo Chorio ve Mikro Chorio).
Agathonisi, önemli ve hassas ekosisteme sahip olup, komşu adalarla birlikte nadir kuş türlerinin ve özellikle türü tükenmekte
olan Kuzey gümüş martının önemli habitatı olarak, Natura koruma alanına dâhil edilmiştir.
• Yunanistan’ın en doğu ucunda yer alan Kastelorizo adası, ziyaretçilerini emsalsiz güzelliği ile tutsak etmektedir.
Ana yerleşim birimi, seçkin mimarili rengârenk evlerden, görkemli kiliselerden ve resimsi sokaklardan oluşan çekici bir
bütündür. Yunanistan’ın en büyük ve en güzel deniz mağarası Galazio Spilaio’yu (Mavi Mağara) mutlaka ziyaret etmelisiniz.
Eşsiz bir manzara sunan güneşin ışıltısıyla aydınlanan sarkıtlardan oluşan zengin “süslemesi” ile dünyaca ünlüdür.
Onlarca sene boyunca, her gün Yunan bayrağını göndere çeken Despoina Achladioti (“Ro’nun Hanımı”) anıtıyla bilinen Ro
adasından başlayarak kayıkla muhteşem adacık ve kayalık adalarda gezinin.