Noel’in mis kokan tatları

Noel döneminde bayram masası, çoğunun kökeni geleneksel örf ve adetlere dayanan mis kokan yemeklerle ve ağzı sulandıran tatlılarla dolup taşar. Gelin hep beraber Yunanistan'ın Noel’e ait gastronomik haritasını tatmak için yola çıkalım.

Bayram masası

Noel masasında ayrıcalıklı yeri, geleneği antik Yunan’a uzanan domuz eti kaplar. O zamanlar çiftçiler, domuzları kurban ederek kendilerine merhamet edip topraklarını bereketlendirmeleri ve şeytanî kötülüklerden evlerini arındırmaları için Tanrı Kronos ve Tanrıça Demeter'e dua ederlerdi. Kerevizli domuz yemeği ülkenin birçok bölgesinde yaygın bir tariftir. İyon Adaları'nda ve özellikle Kefalonya'da, poutrida (karnabahar ve lahana ile birlikte haşlanmış domuz eti) adı verilen bir yemeği tadabilirsiniz. Girit’te ise domuz etinin omuz bölümü aromatik limon yaprakları üzerinde fırında pişirilir. Yanya şehrinde yaban domuzu salma yemeği, Samos’ta pichtí (=limon ile haşlanmış domuz eti) aklınızı başınızdan alacak.

Merkezî Yunanistan’da, Evia'da ve Peloponnes'te, masanın baş tacı fırınlanmış domuz eti veya odun ateşinde kontosouvli’dir (domuz eti şiş). Trakya’da masaları “Babo veya babu” (çok sayıda tat verici baharatla gece boyunca kısık ateşte pişen domuz eti) süsler.

Epir'de meşhur börekler ön plandadır; Soğan ve pırasalı etli böreklerini, batsára (mısır unu ile yapılan sebzeli börek), kabaklı böreklerini, süt böreklerini, kothrópita’yı (haşlanmış tavuk ve pilav) mutlaka deneyin. On iki Adalarda lahana ya da asma yaprağı içine kıyma ve pirinç karışımı sarılarak ünlü Yaprákya yapılır.

Tarçınlı ve ballı tatlı kaçamaklar

Dilinde tatlının zevkini hissetmediği sürece kişi masayı hoşnut şekilde terk edemez. Bal, zenginliğin simgesidir ve bu yüzden Noel masası için vazgeçilmezdir. Yunanlar balın tadına krep, díples ve melomakárona ile varırlar. Volos kentinde baklava sevilir, oysa Korfu'da bal yerine Noel pudingi ile tabaklar tatlanır. Cevizli tatlı turta (platséda adı verilen) Lesvos’da akşam yemeğinin bitmesini bekler, halbuki Kavala bölgesi, üstleri pudra şekeri ile örtülmüş ünlü tereyağı ve badem kurabiyelerini masalarında misafir eder. Bunların farklı bir uyarlaması olan içi doldurulmuş kurabiye nam-ı diğer katádes ise Samos'a özgüdür.

Geleneksel Hristopsomo (Mesih ekmeği)

Yunanistan'ın birçok bölgesinin en karakteristik Noel adetlerinden mis kokulu Hristopsomo’nun (Mesih Ekmeği) yoğrulması da bahsedilmesi gerekenler arasındadır. Mesih'in nimetini taşıdığına inanılan ekmek elenmiş buğday unu, fındık, susam ve baharattan yapılmaktadır. Üzerine bir haç işareti çizilir ve tam ortasında doğurganlığın sembolü olan bir ceviz yerleştirilir. Yüzeyi çeşitli hamur desenleri (çiçekler, yapraklar, meyve) ile süslenir.